Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει κάνει ένα σημαντικό άλμα προς τα εμπρός στον τομέα της τέχνης τον τελευταίο καιρό. Τα τελευταία χρόνια έχει επιδείξει μια εντυπωσιακή ικανότητα να δημιουργεί συναρπαστικά έργα τέχνης, κερδίζοντας ακόμη και περισσότερα από 400.000 δολάρια σε δημοπρασία Christie’s το 2018. Με τη βοήθεια συσκευών απεικόνισης AI, όπως η Dolly και η Stable Diffusion, οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν νέα έργα τέχνης σε δευτερόλεπτα. Η διαδικασία, που ονομάζεται “εκπαίδευση”, περιλαμβάνει μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που λαμβάνουν εκατομμύρια, μερικές φορές δισεκατομμύρια, εικόνες ιστοτόπων σε ολόκληρο τον Ιστό. Σε συνδυασμό με το κείμενο που περιγράφει αυτές τις εικόνες, αυτά τα πρότυπα μπορούν να δημιουργήσουν σχεδόν οποιαδήποτε εικόνα από ένα απλό μήνυμα κειμένου.
Η επανάσταση της τέχνης AI δεν ήταν χωρίς διαμάχες, ωστόσο. Αυτά τα μοντέλα δεν δημιουργούν τέχνη στο κενό. Μελετώντας τα έργα τους, μαθαίνουν να μιμούνται ορισμένα στυλ, ακόμη και καλλιτέχνες. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί καλλιτέχνες δεν έχουν συναινέσει σε μια τέτοια χρήση της τέχνης τους. Αυτό εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την κλοπή έργων τέχνης, την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων και το δικαίωμα στην καλλιτεχνική έκφραση.
Νόμοι; Οι τεχνίτες νιώθουν ληστές
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διαμάχης είναι η Carla Ortiz, μια concept artist με έδρα το Σαν Φρανσίσκο που δημιούργησε έργα τέχνης για τις ταινίες Magic the Gathering και Marvel’s Doctor Strange. Ο Ortiz διαπίστωσε ότι το έργο τέχνης του είχε αντιγραφεί σε μια μήτρα εικόνας AI χωρίς την άδειά του, μια διαδικασία που περιέγραψε ως εξαιρετικά παρεμβατική. Σε απάντηση, ο Ortiz, μαζί με άλλους καλλιτέχνες, υπέβαλε αγωγή ομαδικής αγωγής κατά του Stable AI και άλλων τεχνικών απεικόνισης AI.
Το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη είναι πολύπλοκο και εγείρει δύσκολα ερωτήματα σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, την ηθική της μηχανικής μάθησης και τον ορισμό της πρωτοτυπίας στην τέχνη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι καλλιτέχνες της τεχνητής νοημοσύνης απλώς εμπνέονται με τον ίδιο τρόπο όπως ένας άνθρωπος καλλιτέχνης, μελετώντας και μαθαίνοντας από άλλα έργα. Άλλοι, όπως ο Ortiz, υποστηρίζουν ότι η ικανότητα των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης να αρχειοθετούν άμεσα και να δημιουργούν παρόμοια ή ακριβή αντίγραφα διασχίζει τη γραμμή μεταξύ έμπνευσης και λογοκλοπής. Ομοίως, το OpenAI GPT Chat μπορεί επίσης να προκαλέσει διαμάχη μεταξύ συγγραφέων και δημοσιογράφων.
Η λύση υλοποιείται;
Σε απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, ο καθηγητής Ben Zhao και το εργαστήριό του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο ανέπτυξαν μια ενδιαφέρουσα λύση που ονομάζεται “glaze”. Το Glaze αξιοποιεί τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τις οπτικές εικόνες και τα μοντέλα μηχανικής μάθησης. Οδηγεί σε αλλαγές στα έργα τέχνης που είναι ελάχιστα αντιληπτά από το ανθρώπινο μάτι, αλλά αλλάζουν δραστικά τον τρόπο που τα αντιλαμβάνεται μια μηχανή. Αυτή η αλλαγή διασφαλίζει ότι οποιοδήποτε μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης επιχειρεί να μιμηθεί το στυλ τέχνης θα αποτύχει, προστατεύοντας το μοναδικό στυλ του καλλιτέχνη.
Αν και αυτή η λύση είναι πολλά υποσχόμενη, δεν είναι τέλεια. Το Διαδίκτυο αποτελεί πρόσφορο έδαφος για συνεχείς εξελίξεις και προκλήσεις και οι προσπάθειες για την παράκαμψη του Glaze βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Ωστόσο, αυτή η πρωτοβουλία αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό μέτρο αναστολής, δίνοντας στους καλλιτέχνες, στις ρυθμιστικές αρχές και στο κοινό χρόνο να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τα ηθικά και νομικά ζητήματα που αφορούν την τέχνη της τεχνητής νοημοσύνης.
Παρά την τρέχουσα διαμάχη, είναι σαφές ότι η τέχνη του AI θα αντέξει. Με την πίεση από τις ρυθμιστικές αρχές, τα σχόλια από τους καλλιτέχνες και το ενημερωμένο κοινό, υπάρχει ελπίδα ότι αυτά τα επαναστατικά εργαλεία θα συνεχίσουν να εξελίσσονται μαζί με τους ανθρώπους που τα καθιστούν δυνατά. Με αυτόν τον τρόπο, ο παράγοντας wow της τέχνης που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εκτιμηθεί χωρίς να παραμεληθεί ή να εξαλειφθεί η σημασία του αρχικού έργου των καλλιτεχνών και των δικαιωμάτων τους.
